فلک الافلاک، نمادی بر بلندای تاریخ کهن لرستان/ دژی عظیم بر فراز خرم‌آباد

قلعه فلک الافلاک یکی از آثار تاریخی کشور به‌شمار می‌رود که بر بلندای تپه‌ای باستانی در مرکز شهر خرم آباد واقع شده و به قلعه دوازده برجی نیز معروف است. این بنای قدیمی چشم هر گردشگر و بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.

میراث آریا: شهرستان خرم‌آباد یکی از شهرهای سرسبز و زیبای بخش غربی به‌شمار می‌رود که عنوان بزرگترین شهر لرنشین کشور را به‌خود اختصاص داده است. این شهر از زیبایی‌های چشم‌نوازی برخوردار و همیشه پذیرای گردشگران بسیاری است. در مرکز این شهر بزرگ قلعه‌ای تاریخی وجود دارد که به فلک‌الافلاک مشهور است. قلعه هشت برجی فلک‌الافلاک با قاعده نامنظم بر بلندای تپه‌ای‌ باستانی که به همین نام خوانده می‌شود، بنا شده و هم‌اکنون‌ در مرکز شهر خرم‌آباد واقع است.

مشخصات دژ شاپورخواست

تپه فلک‌الفلاک یا دژ شاپورخواست، با اشراف کاملی که بر محوطه گرداگرد خود دارد، از اطراف توسط محوطه‌ای گلوگیر نظامی و آموزشی به‌طور فشره‌ محاصره شده است. با وجود پیوستگی این تأسیسات ناهمگون به این‌ بنای تاریخی در جـنوب و شـرق و به ویژه در شمال که تنها راه رفت و آمد عموم در این سمت است، باید حریم واقعی و محل تاریخی‌ آن‌ را البته با نادیده انگاشتن این ابنیه الحاقی، از سوی شرق و جنوب رودخانه‌ خرم‌آباد و از غـرب، خیابان و محله دوازده برجی و از سمت شمال، خیابان کم‌عرض فلک الافلاک قلمداد کرد.

رودخانه‌ جاری در وسط شهر خرم آباد در گذشته به سبب دارا بودن‌ آب فراوان، بنا و محوطه‌های وابسته به آن را از سه سمت شمال شـرق، شـرق و جنوب از خطر هجوم‌ دشمنان‌ محفوظ می‌داشت.هم‌اکنون‌ نیز چرخش‌ زیبای‌ این‌ رود از شمال شرق تا جنوب غربی،بخش‌ عظیمی از حریم بنا را دربرگرفته است و به سمت جنوب ادامه می‌یابد.

مساحت‌ این قلعه بر تپه باستانی فـلک الافـلاک حـدود ۵۲۰۰‌ متر مربع و از سطح خیابان‌های‌ مجاور حدود ۴۰ متر است‌. این‌ قلعه دارای هشت برج عظیم،دو صحن وسـیع و پنج سـالن‌ نسبتا بزرگ و تعدادی اتاق مجزا از هم است کـه بـه شکل هندسی‌ خاصی بنا شده‌اند. چاه آب قدیمی بنا چند پله بالاتر از کف حیاط، پشت‌ طاق‌نمای‌ گوشه‌ شمال شرقی محوطه واقع شده و گویا به‌ سرچشمه گلستان در دامنه شمال تپه متصل‌ بوده‌ است‌. بر دیواره‌ غربی این محوطه نقوشی زیبا دیده می‌شود که گویا این نقوش بازمانده‌ از تزیینات‌ داخلی حمامی بوده که سال‌ها پیش تخریب شده اسـت.

تپه باستانی فلک الافلاک

قلعه فلک الافلاک بر تپه‌ای باستانی‌ قـرار گـرفته که سفالینه‌های‌ خرد شده در گوشه و کنار آن پراکنده است. هنوز تحقیق‌ علمی‌ مستندی در مورد آن انـجام نشده و حفاری دقیقی صورت نگرفته‌ است. سفال‌های اخرایی رنگ با نقوش‌ هندسی‌ ساده که تاکنون در تمامی تپه‌های باستانی ایرانی یافت شده‌اند، متعلق به‌ هزاره‌ پنجم و چهارم قمری هستند. این خود بیانگر زنـدگی انسان‌هایی است که از غار به دشت آمدند و نخستین‌ روستاها را-که بعدها به شهر تبدیل‌ شدند، ایجاد کردند، چنان‌که بسیاری معتقدند، خرم‌آباد همان شهر «خایدالو»مطابقت دارد.

در زمان‌ ساسانیان‌ شـهر خـرم‌آباد و قـلعه‌ فلک الافلاک با نام‌های شهر و دژ«شاپور خواست»خوانده‌ می‌شده‌اند. این دژ نیز به واسطه اهمیت سیاسی و اقتصادی که‌ داشته‌، شبکه ارتباطی بوده است که‌ پل‌های‌ عظیمی همچون‌ پل‌دختر را شامل می‌شود و از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده‌ است. اگرچه‌ عظمت این بنای پنج هزار و سیصد متری در حال حاضر با خصوصیاتی هـمچون داشتن چاه آب ویژه‌ و راه‌های گریز اضطراری، در وحله‌ اول کهن دژ بودن آن‌ را القا می‌کند، اما علاوه بر آنها باید باروی خشتی طویل و همچنین حریم آن‌ را مورد توجه قرار داد؛ البته‌ این‌ امر شـیوه شکل‌گیری شهرهای‌ اولیه‌ را به خوبی مجسم‌ می‌کند و این ذهنیت را قوت می‌بخشد.

ثبت قلعه به عنوان بنای تاریخی

قلعه فلک الافلاک در سـال ۱۳۴۸ به‌عنوان یک بنای تاریخی به‌ وزارت‌ فرهنگ و هنر تحویل داده شـد و بـه شماره ۸۸۳ در فهرست آثار ملی بـه ثـبت رسید. در سـال ۱۳۵۴ مـحل نـمایشگاه منطقه‌ای مردم‌شناسی لرستان‌ بود و در سال ۱۳۵۶ بـه‌ مـوزه‌ آثار مفرغی لرستان و صنایع فلری دوره اسلامی تبدیل شد.

این موزه بعد از انقلاب اسـلامی و شعله‌ور شدن آتش جـنگ تـحمیلی‌ و به دلیل خطر حمله هـوایی‌ در سـال ۱۳۶۳، تعطیل شد. با این‌که‌ مرمت تدریجی بنا طی این مدت همچنان دنبال مـی‌شد، اما در ‌ ۱۳۶۶، بمباران خساراتی به حـریم جـنوب شـرقی قلعه وارد آورد. در ‌۱۳۶۸‌ در ایـن‌ محل، سالن نمایشگاه عکس و مـوزه سـنگ‌ و سفال قلعه افتتاح شد.

چگونه به فلک الافلاک برویم؟

برای رفتن به فلک‌الافلاک کافیست عزم سفر به خرم‌آباد کنید. قلعه فلک الافلاک در طول تاریخ مورد استفاده بسیاری از حکومت‌ها قرار گرفته و کاربری‌های گوناگونی داشته است. در گذشته از این قلعه به‌عنوان مقر حکومت، پادگان نظامی، زندان، خزانه سلطنتی و سایر کاربری‌های نظامی و سیاسی استفاده کرده‌اند. در حال حاضر این قلعه باستانی را تغییر کاربری داده‌اند و به موزه باستان شناسی، مردم شناسی و آزمایشگاه مرمت آثار تاریخی تبدیل کرده‌اند تا علاقه‌مندان به بازدید از آثار تاریخی بتوانند از این بنا دیدن کنند.

انتهای پیام/

کد خبر 1402061200849

مهدی نورعلی

 
 
 

از خرم‌آباد تا اروپا؛ تشریح آخرین کاوش‌ها در خاستگاه 54 هزار ساله انسان

از خرم‌آباد تا اروپا؛ تشریح آخرین کاوش‌ها در خاستگاه 54 هزار ساله انسان

بر اساس آخرین کاوش‌های صورت گرفته در غار کلدر که خاستگاه 54 هزار ساله انسان‌های هوشمند به شمار می‌رود بخشی از جمجمه انسان 40 هزار ساله پیدا شده که می‌تواند بسیاری از فرضیات پیشین و سوالات موجود را در مورد انسان‌های مدرن را پاسخگو باشد.

به گزارش خبرگزاری فارس از خرم‌آباد، وقتی در کتاب‌های درسی و یا حتی گوگل به دنبال واژه‌هایی که لرستان را معرفی کرده‌اند می گردیم، بیشتر به سرزمین چشمه‌ها، دیار فلک وافلاک، دریاچه گهر و آبشار بیشه و ... روبرو میشویم، اما شاید هیچ کدام از موارد ذکر شده تا به امروز نتوانسته‌اند لرستان را به خوبی به جهانیان معرفی کنند.

لرستان تا چند سال گذشته برای اکثر تاریخ‌دانان و باستان شناسان دنیا واژه‌ای ناشناخته بود تا اینکه تعدادی از جوانان تحصیل کرده این سرزمین در علم باستان‌شناسی، بر آن شدند که قدمت و عظمت لرستان را به جهانیان معرفی کنند.

این تلاش‌های جوانان لرستانی در 10 سال گذشته سبب شده که غارهایی با قدمت 40 تا 55 هزار سال در لرستان کشف شود و تمامی محاسباتی که در مورد ساکنان اولیه اروپا در دنیا وجود داشت را به چالش بکشاند و دره خرم‌آباد به عنوان زیستگاه مردم اولیه اروپا به دنیا معرفی شود.

به تازگی یکی از جوانان لرستانی که بیش از 15 سال در حوزه اکتشاف مکان‌های تاریخی فعالیت می‌کند به همراه یک تیم کاوش موفق به کشف آثار جدیدی در غار کلدر خرم‌آباد شده که بر اساس آن قدمت حضور انسان در این دره زیبا و سرسبز به 54 هزار و 400 سال می‌رسد.

دره خرم‎آباد با  17 غار و پناهگاه صخره‎ای یکی از قدیمی‎ترین سکونتگاه‎های بشر محسوب می‎شود و مطالعه در خصوص این مامن‎های اولیه حرف‎های زیادی برای گفتن خواهد داشت.

در ذیل بخشی از صحبت‌های دکتر بهروز بازگیر سرپرست هیأت کاوش غار کلدر را با خبرنگار فارس می‌خوانیم.

غار کلدر در سال 85 به عنوان اثر ملی ثبت شد

غار کلدر یکی از غارهای طبیعی لرستان بوده که در دل سنگ‌های آهکی به وجود آمده است. این مکان در پنج کیلومتری شمال دره خرم‌آباد و در منطقه حفاظت شده سفیدکوه  قرار دارد که در ۲۸ اسفند ۱۳۸۵ با تلاش ذبیح الله بختیاری با شمارهٔ ثبت ۱۸۷۹۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد.

اما در آن روزها اطلاعات و اشیا باستانی از این غار طبیعی کشف نشد تا اینکه در سال 1388 پس از مطالعاتی که در مورد غارهای کلدر، قمری،گیلوران و یک پناگاه صخره‌ای به نام گرارجنه انجام دادم سبب شد که با توجه به نهشته‌های باستانی و دست نخورده غار کلدر به پتانسیل بالای این فضای طبیعی در حوزه باستان شناسی پی ببرم.

تا پیش از این کاوش‎ها، بر اساس یافته‌های به دست آمده باستان‌شناسان، با استناد به  تاریخ‌نگاری به دست آمده از غار کنجی قدمت، سکونت بشر در دره خرم‌آباد را حدود 40 هزار سال قبل می‌دانستند که حال این آمار دگرگون شده است.

آغاز کاوش‌ غار کلدر از سال 89

در سال 89 اولین کاوش‌های خود را به همراه یکی گروه بین المللی در این غار شروع کردم و پس از پیدا کردن ابزارآلاتی که متعلق به دوره عصر پاره سنگی جدید بود به اهمیت غار کلدر پی بردم در همین راستا در سال 93 فصل دوم کاوش‌ها آغاز شد.

در فصل دوم کاوش‌ها  شواهدی که پیدا کردیم سبب شد که تمام نظریه‌های که زیستگاه‌ اولیه اجداد اروپایی‌ها را سرزمین شامات معرفی کرده بود زیر سوال برود، زیرا در این کاوش‌ها موفق شدیم آثاری بدست آوریم که نشان می‌دهد از 23 هزار سال تا 54 هزار 400 سال قبل در دره خرم‌آباد انسان‌های هوشمند زندگی کرده‌اند.

پیداشدن جمجمه انسان 40 هزار ساله

شاید نقطه عطف کاوش‌های صورت گرفته در غار کلدر پیدا کردن بخشی از جمجمه انسان است که بر اساس شواهد حداقل قدمت این فسیل مربوط به 40 هزار سال قبل بوده که تاریخ دقیق آن پس از انجام مطالعات تکمیلی اعلام خواهد شد؛ علاوه بر این با توجه به منطقه پیدا شدن جمجمه این امکان وجود دارد که مابقی فسیل این فرد نیز در دیواره غار پیدا شود.

وجود ارتباط بین غارهای باستانی خرم‌آباد

بین غارهای گیلوران قمری و کلدر ارتباطات باستان شناسی وجود دارد، به طوریکه که آثاری مربوط به دوره پارینه سنگی جدید نیز در این غارها پیدا شده اما موضوعی که سبب اهمیت غار کلدر شده بحث تاریخ نگاری آن است که به علت نهشته‌های سالم‌تر این غار امکان کسب اطلاعات قدیمی‌تر وجود دارد؛ تا قبل از غار کلدر قدیمی ترین آثار کشف شده در لرستان مربوط به 49 هزار سال قبل بوده است.

پس از کاوش‌های خوبی که در فصل دوم عملیات کاوش غار کلدر داشتیم آغاز فصل سوم این پروژه با هدف جستجو در لایه‌های پاره سنگی عصر میانی و پیدا کردن آثاری از انسان‌های نئاندرتال آغاز شد.

اجداد اولیه اروپایی‌ها ساکن دره خرم‌آباد بوده‌اند

وقتی اعلام می‌شود که اجداد اروپایی‌ها از دره خرم‌آباد به این قاره رفته‌اند اکثر مردم فکر می‌کنند که گروهی از غار کلدر به سمت اروپا مهاجرت کرده‌اند، اما این دیدگاه کاملا اشتباه بوده زیرا انسان‌های هوشمند اولیه به عنوان موجودی شکارگر تنها برای پیدا کردن شکار جابجا شده‌اند.

اما عاملی که سبب شده این نظریه ایجاد شود که اجداد اروپایی‌ها از خرم‌آباد به این قاره رفته‌اند این بوده که قدیمی ترین آثاری که از مردم اولیه در اروپا پیدا شده مربوط به 43 هزار سال قبل است، این در حالی بوده که در لرستان تا قدمت 54 هزار سال نیز پیدا شده و میان ابزار آلات پیدا شده شاهد این هستیم که این وسائل شبیه به یکدیگر هستند با این تفاوت که قدمت ابزارآلات لرستان 11 هزار سال بیشتر است.

لزوم استفاده از ظرفیت‌های باستان شناسی در حوزه اشتغال زایی

این کشفیات علاوه بر تاثیرات باستان شناسی و علمی می‌تواند در راستای توسعه اقتصادی و اشتغال لرستان نیز استفاده شود به طوریکه که مجموعه غار آتاپوئرکا که متعلق به اولین انسان‌های ساکن در اروپا است در کشور اسپانیا واقع شده که سالانه یک میلیون 500 هزار نفر از آنجا بازدید می‌کنند و این اثر نشانگر ظرفیت بالای این  باستان شناسی در تولید ثروت  برای جامعه است.

گزارش از محمد عبدالله زاده

انتهای پیام/خ

ایجاد زیر ساخت های گردشگری در دره رویایی لرستان

کوهدشت- تنگه «شیرز» در لرستان را می‌توان دیار دره‌های رؤیایی نام نهاد، جایی که جاذبه‌ای طبیعی با زیبایی خیره‌کننده‌ای طبیعت‌گردان را به انتظار نشسته و نیازمند زیرساخت‌های گردشگری است.

‌خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: دره باستانی «شیرز» در ۴۵ کیلومتری شمال شرق کوهدشت و بر سر راه رودخانه «سیمره» واقع شده است.

این دره حیرت‌انگیز با جاذبه‌های گردشگری بکر و شگفت‌انگیز و سرچشمه‌ها و آبشارها و درختان وحشی پر میوه‌اش آماده است تا به یکی از گردشگاه‌های زیبای غرب کشور تبدیل شود.

این جاذبه طبیعی در بخش «زردلان» و در منطقه‌ای به نام «اولاد قباد» قرار دارد و دارای طبیعتی زیبا و چشمه‌های جاری با آب فراوان، صخره‌های تندوتیز و میوه‌های وحشی فراوان است.

حیرت‌انگیزترین صحنه‌های طبیعت در دره رؤیایی «شیرز»

آب این چشمه به رودخانه «سیمره» که شاخه اصلی کرخه است می‌ریزد، زیبایی و بکربودن منطقه «شیرز» برای هر بازدیدکننده‌ای ابتدا عظمت و شوکت و ابهت این کوه‌های سر به فلک کشیده را مجسم می‌کند سپس آهنگ خوش ترنم شرشر آب خستگی را از تن بیرون می‌کند.

اینجا جایی است که عظمت طبیعت را می‌توان با تمام وجود احساس کرد و به آرامشی عجیب رسید.

طول این تنگه چند کیلومتر است و رود کوچکی از میان آن عبور می‌کند، رودی با سراب‌ها و چشمه‌های زلال که در مسیر خود آبشارهای زیبایی را به وجود آورده، می‌رود تا در دهانه ورودی «شیرز» به رودخانه خروشان «سیمره» ملحق شود.

این تنگه که پر است از درخت‌های کوهی میوه از جمله انگور، انجیر و گلابی در میان دو کوه شگفت‌انگیز قرار گرفته است، بر سینه و کمرکش این دو کوه غارهایی زیبا جاگرفته که گویای سکونت بشر غارنشین در این منطقه است.

این منطقه بکر که همواره حس شگفتی بازدیدکنندگان را برانگیخته، محل بازدید و تفریح تابستان و بهار مردم لرستان و گردشگران است و طبیعت‌گردان زیادی روزهای تعطیل می‌روند تا خستگی‌های روزمره شأن را کنار آبشارها و سایه وسیع چتر درختانش جا بگذارند.

زیبایی موجود در تنگه «شیرز» بیش از آن است که در این جملات بتوان آن را توصیف کرد؛ باید به این تنگه زیبا با دره‌های ناشناخته آن رفت و حیرت‌انگیزترین صحنه‌هایی که طبیعت توانسته است در اینجا تصویرگری کند را دید.

زیبایی‌های این تنگه باستانی و زیبا متأسفانه با وجود شهرت در سطح استان کمتر در سطح ملی و بین‌المللی مجال معرفی یافته است که در این راستا همت متولیان امر راهگشا خواهد بود.

ایمن‌سازی پل‌های معلق دره و بهسازی مسیر دسترسی گردشگران

عطا حسن‌پور مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان دراین‌رابطه، اظهار داشت: به‌منظور ارائه خدمات مطلوب به گردشگران در دره «شیرز» کوهدشت چهار میلیارد ریال اعتبار برای ایمن‌سازی پل‌های معلق دره «شیرز» اختصاص‌یافته است.

وی اظهار کرد: هرکدام از پل‌های معلق دره «شیرز» ۵۲ متر طول دارد و تلاش می‌کنیم که زیرساخت‌های لازم برای توسعه گردشگری در این منطقه کم‌نظیر فراهم شود.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان در ادامه از عملیات بهسازی جاده دسترسی به تنگه گردشگری «شیرز» در شهرستان کوهدشت خبر داد و اظهار داشت: این عملیات به‌منظور بهسازی مسیر دسترسی گردشگران به این تنگه زیبا و رفع نقاط حادثه‌خیز انجام شد.

حسن‌پور تأکید کرد: ژئوپارک «شیرز» به‌عنوان ظرفیتی بی‌بدیل و خدادادی نقش مهمی در رونق اقتصاد گردشگری در استان لرستان دارد.

وی با بیان اینکه دره «شیرز» در ۵۵ کیلومتری شهرستان کوهدشت در «زردلان» و در منطقه «اولاد قباد» واقع شده است، افزود: این جاذبه که در محل تلاقی استان‌های کرمانشاه و ایلام و لرستان پدیدآمده مربوط به دوری سوم زمین‌شناسی یا مزوزوئیک است.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان، بیان کرد: دره «شیرز» که بر اثر فرسایش سنگ‌های رسوبی پدیدآمده به یک مکان خاص در شرق رشته‌کوه «وره زرد» که در زمره رشته‌کوه‌های زاگرس است تبدیل شده است و هم اکنون یکی از آثار ملی ایران و یکی از ژئو سایت‌های بسیار مهم کشور محسوب می‌شود.

حسن‌پور، یادآور شد: این دره پنج کیلومتر طول دارد و سراسر مسیر آن با دیوارهای رسوبی پوشیده شده که طول دیوارها در ابتدای مسیر کوتاه و در انتها به ۱۵۰ تا ۲۰۰ متر نیز می‌رسد.

پیشنهاد ایجاد زیرساخت‌های گردشگری در سفر دوم رئیس‌جمهور

محمدمرادی فرماندار کوهدشت نیز در سخنانی، اظهار داشت: شاخص‌ترین و بارزترین مؤلفه گردشگری این شهرستان دره «شیرز» است.

وی گفت: این دره، یک منطقه بسیار گردشگرپذیر به‌خصوص گردشگران خارجی به‌حساب می‌آید.

فرماندار کوهدشت، عنوان کرد: کارگروهی برای ایجاد زیرساخت‌های گردشگری و ساماندهی این دره با حضور دستگاه‌های متولی و به ریاست معاونت عمرانی استانداری لرستان تشکیل شده است.

مرادی در ادامه سخنان خود، تأکید کرد، ایجاد زیرساخت‌های گردشگری و ساماندهی این منطقه در بین مصوبات دور دوم سفر رئیس‌جمهور قرار خواهد گرفت.

بنابراین گزارش، پیمودن دره «شیرز» تا انتهای مسیر نیازمند پنج الی شش ساعت پیاده‌روی است که طبیعت بکر و جذاب مسیر، رودخانه‌ها و آب‌های گرمی که از دل کوه بیرون می‌آیند، ستون شگفت‌انگیزی ۸۰ متری که توسط باد و زلزله طی میلیون‌ها سال ایجاد شده و غار معروف به پل خدا که ۱۵۰۰ متر طول دارد و نمایانگر زندگی انسان‌های غارنشین در طول تاریخ است انگیزه پیمودن را دوچندان می‌کند

عروس آبشارهای ایران کجاست؟

وقتی روی نقشه ایران به اسامی استان‌ها نگاه می کنیم شاید یکی از محروم‌ترین  استان‌ها کهگیلویه و بویراحمد باشد. این استان جاذبه‌های طبیعی بی شماری را در خود جای داده است و جزو یکی از زیباترین استان‌های کشور قلمداد می شود به طوری که برخی از گردشگران و طبیعت گردان لقب بهشت زیبایی‌های ناشناخته ایران را به این استان داده‌اند. آبشار کمر دوغ نیز یکی از جاذبه‌های طبیعی جذاب این استان است.

مهرو ماهر: آبشار کمر دوغ معروف به عروس آبشارهای ایران در ۱۵ کیلومتری قلعه رئیسی، مرکز بخش چاروسا از توابع شهرستان کهگیلویه قرار دارد.هرچند این آبشار نزدیک به ۱۰۰ متر ارتفاع و بیش از ۶۰ متر عرض دارد و در ۱۰ کیلومتری قلعه رئیسی مرکز این بخش واقع شده‌ اما هنوز هم برای بسیاری از گردشگران ناشناخته باقی مانده است.

آبشار کمردوغ لقب هفتمین آبشار مرتفع کشور را به خود اختصاص داده و در تمام فصول سال دارای آب است. این آبشار یکی از زیباترین جاذبه های طبیعی کهگیلویه و بویراحمد به شمار می آید که نام آن در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

چشمه‌های کوه‌های اطراف قلعه رئیسی آب آبشار را تامین می کنند و طعم این آب شور و نمکی است در حالی که در مناطق کوهستانی کمتر شاهد آب های شور هستیم به همین دلیل یکی از ویژگی های خاص این آبشار طعم نمکی آب است. جالب است بدانید زمانی که آب آبشار در حال ریزش از ارتفاع است همزمان با اکسیژن هوا ترکیب شده و رنگ آب شبیه دوغ سفید می شود به همین خاطر به آن را آبشار کمردوغ نامگذاری کرده اند زیرا در زبان بومی مردم این منطقه کمر به معنی دیوار سخت و صاف است که دقیقا شبیه دیوار همین آبشار است.

مسیر دسترسی به آبشار

برای رسیدن آبشار باید ابتدا جاده های پر پیچ‌وخم کوهستانی کهگیلویه و بویراحمد را طی کنید تا به چاروسا و سپس به قلعه رئیسی برسید. در طی مسیر نیز از میان جنگل‌های معروف بلوط استان در شمال دهدشت نیز عبور خواهید کرد که دیدن زیبایی های این مسیر نیز بر جذابیت سفر به آبشار می افزاید. مبدا حرکت ما از دهدشت آغاز می شود که از دهدشت تا چاروسا حدود ۶۳ کیلومتر مسیر پیش رو خواهید داشت. برای پیمودن این مسیر ابتدا باید قدم در جاده بگذارید و به سمت دیشموک حرکت کنید.

در طول مسیر از قلعه دختر، سرخون و چند روستای دیگر گذر خواهید کرد و با رسیدن به چاروسا و شهر قلعه رئیسی باید به سمت شرق جاده امامزاده محمود به مسیر خود ادامه دهید ؛در طول مسیر به یک دوراهی خواهید رسید که با کمک تابلوهای راهنما می‌توانید راه دسترسی به روستای کمر دوغ را پیدا کنید. بعد از رسیدن به روستا باید حدود ۲۰ دقیقه تا نیم ساعت پیاده‌روی کنید تا خودتان را به آبشار برسانید.

دیدنی‌های آبشار کمر دوغ

در پایین بخش آبشار کمر دوغ حوضچه های کوچک و بزرگی وجود دارد که می توانید دقایقی در آن شنا و آب تنی کنید البته در صورتی که نسبت به آب شور آبشار حساسیت و آلرژی نداشته باشید. علاوه بر این اخیرا در بخش جنوبی آبشار کمردوغ یک آبشار مصنوعی هم ایجاد شده که دیدن آن نیز خالی از لطف نیست.

یادتان باشد طعم خوش ماهی کبابی را در اطراف آبشار از دست ندهید زیرا در چند سال اخیر حوضچه های پرورش ماهی قزل آلا در این منطقه راه اندازی شده است که نه تنها منجر به زیباتر شدن اطراف آبشار شده بلکه می توانید یک وعده ماهی تازه کبابی را هم تجربه کنید.

پیشنهاد می کنیم حتما دوربین عکاسی با خود به همراه داشته باشید تا بتوانید زیبایی های صخره و آبشار کمردوغ را برای همیشه ثبت کنید و همچنین اگر علاقمند به کوهنوردی هستید و با مهارت های اولیه کوهنوردی و صخره نوردی آشنایی دارید حتما لوازم و تجهیزات کوهنوردی را با خود بیاورید تا کوهنوردی در این منطقه بکر و جذاب را تجربه کنید.

وسایل موردنیاز و توصیه‌های ضروری پیش از سفر

آبشار کمر دوغ یک آبشار چهارفصل است به همین خاطر شما می توانید در همه فصول سال به کهگیلویه و بویراحمد سفر کنید و از تماشای این آبشار زیبا لذت ببرید البته که بهترین زمان حضور در این منطقه بهار و تابستان است زیرا در فصل در بهار و تابستان آب‌وهوای منطقه معتدل است و زیبایی و سرسبزی این منطقه بسیار چشم نواز خواهد بود.

با توجه به این که هنوز امکانات اقامتی و رفاهی و زیرساخت های گردشگری در این منطقه توسعه نیافته باید لوازم و تجهیزات کمپینگ همانند زیرانداز، چادر، کیسه‌خواب، وعده غذایی به مقدار لازم، آب آشامیدنی، لباس اضافه، کیسه‌زباله و … به همراه داشته باشید و حتی مواد غذایی و مایحتاج خود را از شهرهای اطراف تهیه کنید البته اگر قصد کمپینگ ندارید می تواین در اماکن اقامتی و هتل های مناطق همجوار مستقر شوید.

جاذبه های گردشگری خرم آباد

دریاچه کیو خرم آباد دریاچه ای با چشمه های طبیعی در دل شهر

مریم خلج ۲ تیر ۱۴۰۱8۰412 

بسیاری از گردشگران هنگام سفر به مکان هایی که از طبیعت سرسبز، دریاچه و رودخانه برخوردار هستند، علاقه بسیاری نشان می دهند و بخشی از زمان خود را صرف بازدید از آن ها می کنند. چرا که طبیعت و صدای دلنشین آب خستگی را از انسان دور کرده و جانی دوباره به آدم می بخشد. یکی از جاهای دیدنی خرم آباد، دریاچه کیو خرم آباد است که در این مقاله قصد داریم به بررسی و معرفی آن بپردازیم.

تاریخچه ای از خرم آباد

خرم آباد مرکز استان لرستان بوده و در دل دره های زاگرس قرار دارد. این شهر به دلیل قرار گرفتن در مسیر تهران به سمت جنوب کشور، از اهمیت ارتباطی بالایی برخوردار است. به وسیله آثار تاریخی ای که از دوره ساسانیان به جا مانده می توان دریافت که خرم آباد یکی از شهرهای مهم غرب ایران بوده است. فلک الافلاک و دژ شاپورخواست، آثار به جامانده از دوره ساسانیان هستند. 

شهر شاپورخواست به دستور شاپور دوم، حدود محل کنونی خرم آباد ساخته شده بود. در اواخر قرن هفتم هجری این شهر به دلایلی به طور کلی خالی از سکنه شد و مردم به سمت قلعه فلک الافلاک که موقعیت بهتری داشت، نقل مکان کردند. با جمع شدن مردم در این منطقه به مرور زمان شهر خرم آباد فعلی شکل گرفت.

لازم است بدانید که جاذبه های گردشگری زیادی همچون فلک الافلاک، گرداب سنگی، پل شاپوری، آرامگاه باباطاهر و دریاچه کیو در این شهر وجود دارد.

معرفی دریاچه کیو خرم آباد

دریاچه کیو در خرم آباد یک دریاچه طبیعی و پرطرفدار است. اگر به این شهر سفر کردید حتما باید از آن دیدن کنید. دریاچه کیو (به لری: سراو کیاو) در دل شهر قرار دارد، بنابراین برای رفتن به آن لازم نیست از شهر خارج شوید. به دلیل خوش آب و هوا بودن این ناحیه، اطراف دریاچه اغلب اوقات گردشگران و افراد زیادی حضور دارند که برای تفریح به آنجا آمده اند.

این دریاچه حدود ۷ هکتار مساحت دارد. عمق آب آن بین ۳ الی ۷ متر می باشد و در محدوده شمال غربی شهر قرار دارد و به راحتی قابل دسترسی است. وجود این دریاچه در دل شهر باعث به وجود آمدن چشم انداز زیبا در منطقه شده و آب و هوای این ناحیه در تمام فصول سال خنک و دلنشین می باشد. دریاچه کیو به یک تفرجگاه زیبا تبدیل شده که در اطراف آن امکانات رفاهی و تفریحی برای گردشگران وجود دارد. همچنین وجود پرندگان مهاجر در برخی از فصل ها به جذابیت این ناحیه افزوده است. «اگرت ها» نام گونه ای خاص از لک لک ها است که از جمله معروف ترین پرندگان مهاجر دریاچه کیو خرم آباد به حساب می آیند.

احتمالا کنجکاو شده اید تا بدانید آب این دریاچه از کجا تامین می شود. باید به شما بگوییم که آب این منطقه از طریق چشمه هایی که در کف دریاچه وجود دارد و سرچشمه هایی که از مخمل کوه و چشمه گلستان می آید، تامین می شود.

تاریخچه دریاچه کیو خرم آباد

قبل از هر چیزی بگویم که کلمه کیو یک عبارت لری بوده و به معنای رنگ کبود و آبی تیره است. به دلیل رنگ دریاچه هنگامی که  پر آب است و وجود گونه های گیاهی و آبزی در آن، دریاچه رنگ کبود به خود می گیرد، بنابراین در گویش لری به آن دریاچه کیو گفته می شود.

در گذشته یعنی سال های قبل از ۱۳۵۴ شمسی، چشمه ای به نام «سراب کیو» در محل فعلی دریاچه کیو خرم آباد وجود داشته که امروزه نیز بخش عمده آب این دریاچه از این چشمه تامین می شود. سراب کیو در سمت شمال شرقی دریاچه کیو قرار دارد. سرانجام در اوایل دهه ۵۰ دریاچه فعلی در زمان شهرداری، مرحوم علی محمد ساکی ساخته شد. 

این دریاچه فصلی معمولا در فصل پاییز خشک و دوباره در زمستان پر آب می شود. شهرداری خرم آباد به منظور دائمی کردن آب دریاچه کیو، آب چشمه دائمی گلستان را که در زیر قلعه فلک الافلاک قرار دارد، به این ناحیه انتقال داده است. در سال های اخیر نیز اقدامات دیگری در جهت حفاظت و زیباسازی این منطقه انجام شده است. 

تفریحات دریاچه کیو خرم آباد

برای جذب بیشتر گردشگران و رفاه حال آن ها در اطراف این دریاچه امکانات رفاهی و تفریحی متنوعی تعبیه شده است. علاوه بر آن قدم زدن و تنفس در فضای سرسبز این ناحیه و تماشای گونه های آبزی و پرندگان مهاجر احساس سرزندگی و رهایی از خستگی های روزمره را به شما منتقل می کند. امکانات رفاهی که در دریاچه کیو وجود دارد، عبارت اند از:

پیک نیک

طبیعت اطراف دریاچه، فضای بسیار مناسبی برای گذراندن اوقات خود به همراه خانواده و دوستان فراهم کرده است. می توانید همراه خانواده به آن جا رفته و زیرانداز انداخته و غذای خود را در دل طبیعت با چشم انداز به دریاچه ای که روبه روی خود دارید، میل کنید.

شهربازی

برای رفاه بیشتر خانواده ها و همچنین سرگرم شدن کودکان در اطراف این دریاچه، یک شهربازی تاسیس شده که وسایل متنوعی برای بازی و شادی کودکان دارد.

قایق سواری روی دریاچه کیو خرم آباد

یکی از محبوب ترین تفریحات آبی، قایق سواری می باشد که خوشبختانه این امکان برای علاقمندان به قایق های موتوری و پدالی در  دریاچه فراهم شده است.

جت اسکی

یکی دیگر از تفریحات آبی که طرفدار زیادی دارد، جت اسکی می باشد. به راحتی می توانید در دریاچه کیو خرم آباد سوار جت اسکی شده و خاطره به یاد ماندنی برای خود رقم بزنید.

اسکی روی آب دریاچه کیو خرم آباد

با پرداخت هزینه می توانید این تفریح مهیج را امتحان کنید. اسکی روی آب به این صورت است که شما روی صفحه مخصوص اسکی قرار می گیرید و یک قایق با سرعت حرکت کرده و شما را به دنبال خود روی آب حرکت می دهد.

دیدنی های اطراف

همانطور که قبلا گفتیم خرم آباد یکی از شهرهای مهم غرب کشور از گذشته تا کنون بوده است و دارای جاذبه های طبیعی زیادی می باشد. با سفر به این شهر می توانید از تمامی آن ها دیدن کنید. جاذبه های اطراف دریاچه کیو خرم آباد عبارت اند از: قلعه فلک الافلاک، گرداب سنگی، بام خرم آباد، مناره آجری خرم آباد، باغ پرندگان خرم آباد، آسیاب گبری خرم آباد، غار کلدر و پل شاپوری.

هتل های نزدیک

هتل هایی که در نزدیکی دریاچه کیو خرم آباد قرار گرفته اند و شما می توانید با رزرو آن ها به این جاذبه طبیعی نزدیک باشید، عبارت اند از: هتل سالیز خرم آباد، هتل آزادی خرم آباد، هتل رنگین کمان و هتل شاپور خواست. برای رزرو هتل های خرم آباد با بهترین قیمت می توانید از طریق اقامت ۲۴ اقدام کنید.